درختان میوه به عنوان بخش عمده‌ای از تیره‌های گیاهی، نقش بسزایی در تأمین امنیت غذایی و سلامت بشر ایفا می‌کنند. این موجودات زنده، بر اساس معیارهای گیاه‌شناسی و زیست‌بومی به گروه‌های متمایزی تقسیم‌بندی می‌شوند. این مقاله به ارائه یک طبقه‌بندی علمی از درختان میوه بر اساس سازگاری اقلیمی و ویژگی‌های ریخت‌شناسی می‌پردازد و ویژگی‌های کلیدی هر گروه را مورد تحلیل قرار می‌دهد.
عوامل کلیدی در تکثیر پسته (بذری + پیوند) هدف: تولید نهال‌های یکنواخت، سالم و سازگار با خاک/آب مزرعه که سریع وارد باردهی پایدار شوند. این به 3 محور وابسته است: انتخاب پایه درست، کیفیت مواد تکثیر (بذر/چوب‌پیوند) و اجرا/بهداشت در زمان مناسب. 1) انتخاب پایه (Rootstock) بر اساس خاک، آب و بیماری‌ها - آزمون خاک و آب قبل از هر چیز: شوری (EC)، سدیم/کلر، آهک/pH، بافت خاک، عمق و زهکش. - تطابق پایه‌ها (جمع‌بندی رایج): - P. atlantica (بنه): بسیار متحمل خشکی و آهک؛ رشد متوسط؛ حساسیت بالاتر به ورتیسیلیوم نسبت به UCB1؛ برای مناطق کم‌بارش و خاک‌های سنگین مناسب. - P. integerrima: رشد بسیار قوی، تحمل خوب به ورتیسیلیوم؛ حساس‌تر به سرما؛ برای مناطق گرم مناسب. - P. khinjuk (خنجک): متحمل خشکی و سرما؛ رشد کندتر؛ سازگار با خاک‌های آهکی. - P. vera (نهال پسته): سازگاری پیوند عالی ولی حساس‌تر به برخی بیماری‌های خاکزاد؛ کمتر توصیه می‌شود. - UCB1 (هیبرید atlantica × integerrima): رشد بسیار قوی، تحمل خوب به ورتیسیلیوم و شوری متوسط تا خوب، یکنواختی بالا؛ گزینه پیشرو در بسیاری از باغ‌ها. - نکته: انتخاب پایه باید با توجه به اقلیم (سرما/گرما)، آلودگی قبلی خاک (به‌ویژه ورتیسیلیوم)، و کیفیت آب انجام شود.
انتخاب نهال مناسب یکی از مراحل کلیدی در کشاورزی مدرن است که تأثیر مستقیمی بر روی عملکرد و کیفیت محصولات دارد. با توجه به تنوع اقلیمی و جغرافیایی در ایران، انتخاب نهال باید با دقت و توجه به شرایط خاص هر منطقه انجام شود.
