نحوه پرورش درخت نارنگی

نارنگی (خوت پرتقال) با نام علمی citrus tangerine از خانواده مرکبات می باشد که اندازه آن نسبت به پرتقال کوچکتر است ولی خواص مشابهی با آن دارد. کاشت درخت نارنگی در نقاط مختلفی از جهان رایج است. از جمله دلایل آن می توان به همیشه سبز بودن و کاربردهای تجاری و زینتی آن اشاره کرد و همچنین قابلیت تحمل سرمای بیشتری نسبت به پرتقال دارد. درخت این میوه حدود 4 الی 4.5 متر ارتفاع دارد. بومی مناطق گرمسیری جنوب شرقی چین است. در ادامه به بررسی جامع این درخت و کشت آن می پردازیم.

شکوفه نارنگی:

درخت نارنگی در فصل بهار شکوفه های سفید رنگ و معطری می دهد. شکوفه های این درخت دو جنسی و دارای پنج گلبرگ هستند که گرده افشانی آن ها توسط حشرات انجام می شود.

بهترین نهال نارنگی:

بهترین نوع نارنگی برای کاشت در ایران باید با زیستگاه مناطق گرمسیری تا نیمه گرمسیری سازگار باشد و نسبت به سرما مقاومت بالایی داشته باشد. نارنگی یافا با اسم انگلیسی Clementine، به عنوان بهترین نهال نارنگی در ایران و جهان شناخته می شود. یکی از بهترین خصوصیات این رقم نارنگی (کلمانتین) تاب آوری در برابر اقلیم های سرد می باشد. یکی از عمده تفاوت های یافا با نارنگی های معمولی موجود در بازار پوست صاف و بدون پف آن می باشد.

درخت نارنگی شمال:

همان طور که گفته شد درخت نارنگی کلمانتین بهترین نوع درخت نارنگی است و از این جهت کشت آن در شمال ایران بسیار رایج می باشد و به نام نارنگی شمال معروف است.

• نارنگی انشو یکی دیگر از انواع نارنگی های محبوب برای کشت در شمال ایران است زیرا قابلیت تحمل دما تا منفی 9 درجه را دارد و در این دما آسیبی نمی بیند. این نارنگی حدود 100 سال پیش وارد ایران شده و از جمله نارنگی های زودرس است.
• نارنگی یونسی به خاطر درشت و آبدار بودن یک میوه ی بسیار مشتری پسند است. این نارنگی توسط یک آمریکایی به نام یونس وارد ایران شده است.
• نارنگی پیچ از نارنگی های معروف شمال ایران است که در تمام سواحل دریای خزر از طالش در استان گیلان تا شهر گرگان در استان گلستان کشت می شود. درخت نارنگی پیچ پر محصول بوده و محصول مشتری پسندی دارد، می توان این عوامل را دلیل محبوب بودن آن دانست.

در چه فصلی درخت نارنگی کاشته می شود؟

ترجیح داده می شود که درخت نارنگی در اوایل فصل بهار کاشته شود زیرا در فصل بهار خاک داغ و مناسب است و شرایط رطوبتی مناسبی نیز برای رشد نهال فراهم است. بهتر است این درخت در یک روز بارانی کاشته شود تا آفتاب به درخت کاشته شده فشار وارد نکند. اگر فصل بهار را از دست دادید می توانید تا اول پاییز صبر کنید البته اگر از عدم وقوع سرماهای سنگین مطمئن هستید.

عمر درخت نارنگی:

درخت نارنگی با مراقبت صحیح و اصولی، می تواند بین 50 تا 100 سال عمر کند. البته این میزان عمر به عوامل مختلفی مانند نژاد نارنگی، نوع خاک، شرایط آب و هوایی و میزان مراقبت های آن بستگی دارد. در رابطه با میزان میوه دهی آن ها هم می توان گفت که برخی از این درخت ها ممکن است در سنین بالا نیز همچنان میوه بدهند ولی گروه دیگری از آن ها ممکن است کمتر میوه بدهند که این موجب می شود از نظر اقتصادی برای بهره برداری مناسب نباشند.

زمان برداشت نارنگی:

معمولا بهترین زمان برای برداشت محصول نارنگی اوایل پاییز می باشد زیرا در این فصل نارنگی به خوبی رسیده و با برداشت به موقع می توان به محصولات با کیفیتی دست یافت. چرا که با گذشت از فصل برداشت نارنگی از کیفیت محصولات کاسته می شود.

فاصله کاشت نهال نارنگی چقدر است؟

به طور کلی برای کاشت درختان مرکبات فاصله 4 و نیم تا 6 متری در نظر گرفته می شود. شما می توانید درخت نارنگی را در فاصله 3 تا 4 و نیم متری نیز بکارید. علت این تفاوت فاصله را می توان اندازه کوچکتر درخت نارنگی نسبت به سایر مرکبات دانست.

درخت نارنگی بعد از چند سال میوه می دهد؟

به صورت کلی بین 3 تا 4 سال طول می کشد که نهال شما بار بدهد و شما بتوانید از آن استفاده کنید.

درخت نارنگی در چه مناطقی رویش می کند؟

از آنجایی که درخت نارنگی از خانواده مرکبات است، بیشتر در مناطق دارای آب و هوای گرمسیری و نیمه گرمسیری کاشته می شود. اما درخت نارنگی توانایی سرما تا صفر درجه را دارد ولی در دماهای پایین تر دچار خسارت می شود.

خاک درخت نارنگی:

درخت نارنگی درخت حساسی نیست و اکثر گونه های آن به خوبی در خاک معمولی رشد می کنند. ولی باید توجه کنید که خاک بستر درخت نارنگی اسیدی نباشد و زهکش خوبی باشد.

بذر نارنگی:

بذر نارنگی همان دانه درون میوه نارنگی است. بذر درخت نارنگی یکی از روش‌های پرورش این درخت محبوب و مفید است. برای کاشت بذر درخت نارنگی، ابتدا باید بذرها را در آب گرم به مدت 24 تا 48 ساعت خیس کنید تا پوست خارجی آنها نرم شود. باید توجه داشته باشید که بذرها با بزاق دهان ترکیب نشده باشند چرا که مانع از رشد و جوانه زدن بذر می شود. سپس بذرها را در خاک حاوی مخلوط خاک و کود حیوانی قرار داده و با آبیاری منظم و نور مناسب، منتظر رشد و جوانه زنی آن ها باشید. حفظ رطوبت خاک و جلوگیری از خشک شدن آن نقش مهمی در رشد سالم بذرهای نارنگی دارد.

انواع روش های کشت نارنگی:

نهال نارنگی را به سه روش کلی می توان تکثیر کرد:       

• کشت نارنگی از طریق بذر   
• کشت از طریق قلمه یا نهال
• کشت از طریق پیوند

کاشت درخت نارنگی:

برای کاشت درخت نارنگی ابتدا باید مکان مناسبی را انتخاب کنید. یکی از موارد مهم در انتخاب این مکان نوردهی مناسب است. مورد بعدی خاک با زهکشی مناسب است. پس از انتخاب منطقه، باید گودال‌هایی با عمق و عرض حدود ۵۰ سانتیمتر را حفر کرده و خاک را به خوبی تفكيك كرده و با كود شيميایی يكسان كنيد. سپس درخت نارنگي را دقيقا توى گودال قرار داده و آن را بکارید. پس از کاشت، به درخت آب داده و همچنین به صورت منظم آبدهی کنید. همچنین از گیاهان آلوده دور نگه دارید تا درخت به خوبی رشد کند.

پرورش درخت نارنگی:

پرورش درخت نارنگی یک فرآیند زمان‌بر و دقیق است که نیاز به مراقبت و توجه دارد. در ادامه چند مرحله برای پرورش درخت نارنگی ذکر شده است:

انتخاب مکان:
برای کاشت درخت نارنگی باید مکان مناسب و مناسب را انتخاب کنید که دسترسی به نور خورشید مناسب داشته باشد.

آماده‌سازی خاک:
خاک باید حاوی مواد غذایی کافی باشد. قبل از کاشت، خاک را با مواد آلی و کود حفاظت شده تقویت کنید.         

کاشت نهال:
نهال‌های نارنگی را در بهار یا پاییز کاشت کنید. فضای لازم بین هر نهال را حفظ کنید. 

آب‌دهی:
درختان نارنگی به آب زیادی نیاز ندارند اما باید مطمئن شوید که آب در خاک باقی نماند و خارج شود.

محافظت و تغذيه:
کود دهی و حفاظت از درخت باید به صورت منظم انجام شود. 

برداشت:
هنگام جمع‌آوري ميوه، مطمئن شوید که آن‌ها به صورت صحيح و با دقت چیده شده‌اند.

حفاظت در فصول سردي:
در فصول سردي، باید از درختان در برابر سرما زدگی محافظت شود.

جلوگیری از آفات و حشرات:
باید از درخت در برابر حشراتی مانند جیرجیرک و ملخ و آفات گوناگون محافظت شود.

نحوه آبیاری درخت نارنگی:

توصیه می شود پس از کاشت نهال نارنگی را به مدت دو هفته هر چند روز یکبار و سپس هر هفت تا 10 روز یکبار برای دو ماه آبیاری کنید. پس از مدتی با رشد ریشه می توان روی مقاومت درخت نسبت به خشکی بیشتر حساب باز کرد. درباره شیوه ی آبیاری، درخت نارنگی حساسیت زیادی ندارند و شما می توانید از آب لوله کشی معمولی یا آب باران استفاده کنید هرچند توصیه می شود که در صورت امکان از آب باران استفاده کنید. باید توجه داشته باشید که آب زیاد برای درخت نارنگی مناسب نیست و خاک بستر این درخت باید همواره مرطوب باشد. پیشنهاد می شود برای آبیاری درخت نارنگی از آبیاری قطره ای استفاده کنید.

نحوه کود دهی درخت نارنگی:

در حال حاضر چهار روش اصلی جهت کوددهی درخت نارنگی وجود دارد که یکی از این روش ها محلول پاشی است و بدین صورت که کود مورد نظر پس از آماده سازی بر روی اجزای مختلف درخت اسپری می شود. کوددهی با روش آبیاری یکی دیگر از روش های استفاده از کود برای درخت نارنگی می باشد که در آن مخلوط کود و آب را بطور مستقیم پای درخت ریخته می شود. روش سوم پخش سطحی نام دارد که برای کود های پودری مورد استفاده قرار می گیرد و به این صورت است که کود با فاصله از تنه درخت بر روی خاک بطور یکسان پخش شده و پس از اتمام کار آبیاری انجام می شود. آخرین روش کوددهی نیز چالکود نام دارد که جهت اعمال کودهای پاییزه استفاده می شود، در این متد در مرحله اول چاله هایی با عمق مناسب حفر شده و سپس با کود و خاک پر می کنندو آبیاری انجام می دهند. لازم به ذکر است که روش کوددهی به مرکبات با توجه به نوع کود و زمان کوددهی متفاوت است.

بهترین کود برای درخت نارنگی:

در حال حاضر هیومیک اسید به عنوان بهترین کود برای درخت نارنگی شناخته می شود. زیرا این کود داری مواد مغذی مورد نیاز درخت نارنگی است و می تواند در کوتاه ترین زمان بیشترین باردهی را به درخت بدهد و عملکرد درخت را تا 40 درصد افزایش دهد. در اولین سال ها کود را با فرمول ۱۳-۱۳-۱۳ و بعد با ۱۰-۵-۱۵ استفاده کنید. این درختان بیشترین نیاز به نیتروژن را دارند بنابراین بعد کاشت حتما از کودهای نیتروژن دار بهره ببرید.

علت رشد نکردن درخت نارنگی:

عوامل متعددی وجود دارند که موجب عدم رشد مناسب و سالم نبودن نهال نارنگی می شوند. عواملی همچون کمبود آب، روش نامناسب تکثیر، کمبود مواد مغذی، انتخاب کود نامناسب، شرایط خاک، آفات و بیماری ها، رقابت با سایر گیاهان، نبود نور مناسب در این امر نقش اساسی دارند. برای مثال درخت نارنگی نیازمند خاکی با زهکشی و ph مناسب است به طوری که اگر خاک شور و اسیدی باشد، سبب نابودی ریشه می شود. به طور کلی نور مورد نیاز برای کشت مرکبات حدود 6 ساعت در روز بوده و اگر درخت در مکان نامناسبی کاشته شده باشد (مثلا در زیر سایه) باعث کاهش رشد می شود.

در صورت هر گونه سوال یا مشاوره می توانید با ما در تماس باشید.